Sunday 1 July 2018

Question Bank-Pol Sc-II/SEM IV/Additional Exam/July 2018


Question Bank-Pol Sc-II/SEM IV/Additional Exam/July 2018



a) What are Rights? Discuss types and importance.

b) Explain any one Theory of Rights.

c) Discuss the different stages in development of Rights.

d) Describe the concept of liberty and discuss its importance.

e) Write a note on the relationship between Liberty and Equality.

f) Explain the types of Justice.

g) Define Democracy and give its important features.

h) State the main features of Liberal Democracy.

i) Write a note on Participatory Democracy.

j) Give the meaning of Ideology and state its importance.

k) Write a note on Fascism.

l) What is Feminism? Discuss its important characteristics.

m) Natural Rights.

n) Distributive Justice.

o) Challenges to Democracy.

Question Bank-Pol Sc-II-Mar/Additional Exam/July 2018


a) अधिकार म्हणजे काय? त्यांचे महत्व आणि विविध प्रकार विषद करा

b) अधिकारांचा कोणताही एक सिध्दांत स्पष्ट करा.

c) अधिकारांच्या विकासातील प्रमुख टप्प्यांची चर्चा करा.

d) स्वातंत्र्य हि संकल्पना स्पष्ट करून तिचे महत्व सांगा.

e) स्वातंत्र्य आणि समता यांच्यातील संबंधांवर टीप लिहा.

f) न्याय हि संकल्पना व तिचे प्रमुख प्रकार स्पष्ट करा.

a) लोकशाहीची व्याख्या करून तिचे महत्व सांगा.

b) उदारमतवादी लोकशाहीची ठळक वैशिष्ठ्ये सांगा.

c) सह्भाग्युक्त लोकशाहीवर टीप लिहा.

a) विचारसरणी या संकल्पनेचा अर्थ सांगून तिचे महत्व अधोरेखित करा.

b) फॅसिझम वर टीप लिहा.

c) स्त्रीवाद म्हणजे काय? तिच्या ठळक वैशिष्ठ्यांची चर्चा करा.

a) नैसर्गिक अधिकार

b) वितरणातत्मक न्याय

c) लोकशाही समोरील आव्हाने                                                                                                                  
 
 
    

Question Bank-Additional Exam Political Science-Sem-II-July 2018


Question Bank-Pol Sc-I/SEM-II/Additional Exam/July 2018



a) Discuss the basic features Center-State relations in India.


b) Write a note on the role of Governor with reference to center-state relations


c) Write note on the demands of states for greater autonomy.


d) Discuss the important features of Indian Party System.


e) Define a National Party and discuss any one national political party in India.


f) Define a Regional Party and discuss any one regional party in India.


g) Define Caste and discuss its role in Indian Politics.


h) Discuss the relation between of Religion and Politics in India.


i) Discuss the main reasons behind gender-discrimination in Politics.


j) Write a note on Criminalisation of Politics.


k) Explain the rise and spread of Naxalism in India.


l) Define Terrorism and discuss its causes and effects.

i) Crime and Politics.

ii) Naxalism as a security threat to India.

iii) Global Terrorism.

Question Bank-Pol Sc-I/SEM-II/Additional Exam/July 2018


अ) भारतातील केंद्र-राज्य संबंधांच्या ठळक वैशिष्ठ्यांची चर्चा करा.


आ) केंद्र-राज्य संबंधात राज्यपाल पदाची भूमिका स्पष्ट करा.


इ) टिप लिहा: राज्यांची स्वायत्ततेची मागणी.


अ) भारतातील राजकीय पक्ष पद्धतीची ठळक वैशिष्ठ्ये स्पष्ट करा.


आ) राष्ट्रीय पक्ष-व्याख्या करा व कोणत्याही एका राष्ट्रीय पक्षाची चर्चा करा.


इ) प्रादेशिक पक्ष-व्याख्या करा व कोणत्याही एका राष्ट्रीय पक्षाची चर्चा करा.


अ) जात या घटकाची व्याख्या करून त्याचे भारतीय राजकारणातील भूमिका स्पष्ट करा.


आ) धर्म आणि भारतीय यांच्यातील संबंध स्पष्ट करा.


इ) राजकारणात होणाऱ्या लिंगधिष्टीत-भेद्भाव या मागील प्रमुख कारणांची चर्चा करा.


ई) राजकारणातील गुन्हेगारीकरण या वर टीप लिहा.


उ) भारतातील नक्षल्वाद याचा उदय आणि वाढ स्पष्ट करा.


ऊ) दहशतवादाची व्याख्या करा व त्याची करणे आणि परिणाम या वर चर्चा करा.


ऋ) खालीलपैकी कोणत्याही दोन प्रश्नांची उत्तरे लिहा:


अ) गुन्हागारी जगात आणि राजकारण


आ) नक्षल्वाद-भारतापुढील सुरक्षा आव्हान

इ) जागतिक दहशतवाद                                                            

Monday 16 April 2018

SYBA/Political Science-II/Semester-IV Question Bank April 2018


Q-1 Discuss the meaning and nature of rights and explain any one theory of Rights? 
Q-2 Describe the stages in the development of rights.
Q-3 Write a note on any one Theory of Rights.
Q-4 Discuss the difference between Negative and Positive  Rights.
Q-5 Explain the different Types of Rights.
Q-6 Define Liberty / Equality / Justice and explain it's importance as a political value.
Q-7 Write a note on Negative and Positive Liberty.
Q-8 Discuss the  relationship between Liberty and Equality.
Q-9 Discuss the concept of Justice and explain Procedural justice or Distributive Justice. 
Q-10 Discuss the Classical / Liberal / Participatory Democracy.
Q-11 Explain the important features merit and demerits of Liberal Democracy.
Q-12 Write a note on Challenges and Safeguard to Democracy.
Q- 13 Explain the concept of Historic materialism or materialistic interpretation of History as     
          given by Karl Marx.
Q-14 Critically evaluate the main ideas under Marxism.
Q-15 Explain the meaning of Fascism and it's main features.
Q- 16 Give the meaning of Feminism and it's main features.
Q- 17 Write a note on types of Feminism.
Q-18  Write a note on the Three Waves of Feminism.

प्र १ अधिकार या संज्ञेचा अर्थ आणि स्वरूप सांगा तसेच कोणत्याही एका अधीकारांचा सिद्धांत स्पष्ट      
    करा.
प्र २ अधिकारांच्या विकासातील प्रमुख टप्पे विषद करा.
प्र ३ अधिकारांच्या कोणत्याही एका सिद्धांतावर टीप लिहा.
प्र ४ नकारात्मक आणि सकारात्मक अधिकारांवर टीप लिहा.
प्र ५ अधिकारांचे प्रकार स्पष्ट करा.
प्र ६ स्वातंत्र्य/समता/न्याय या संकल्पनेची व्याख्या करा व एक राजकीय मूल्य म्हणून महत्व स्पष्ट   
      करा.
प्र ७ नकारात्मक आणि सकारात्मक स्वातंत्र्य या वर टीप लिहा.
प्र ८ स्वातंत्र्य आणि समता यांच्यातील संबंधांची चर्चा करा.
प्र ९ न्याय या संकल्पनेची चर्चा करा तसेच प्रक्रियात्मक किंव्हा वितरनात्मक न्याय स्पष्ट करा.
प्र १० अभिजात किंव्हा उदारमतवादी किंव्हा सह्भाग्युक्त लोकशाही या वर चर्चा करा.
प्र ११ उदारमतवादी लोकशाही याच्या फायदे आणि तोटे विषद करा.
प्र १२ लोकशाही समोरील आव्हाने आणि त्यावरील उपाय या वर टीप लिहा.
प्र १३ कार्ल मार्क्स याने मांडलेल्या इतिहासाचा भौतिक सिद्धांताची चर्चा करा.
प्र १४ मार्क्सवादातील प्रमुख वैशिष्ठ्यांचे टीकात्मक परीक्षण करा.
प्र १५ फासीवाद या विचारसरणीचा अर्थ आणि प्रमुख वैशिष्ठ्ये सांगा.
प्र १६ स्त्रीवाद या विचारसरणीचा अर्थ आणि प्रमुख वैशिष्ठ्ये सांगा.
प्र १७ स्त्रीवादावर टीप लिहा.

Monday 9 April 2018

Question Bank FYBA Political Science Semester-II April 2018


1.      1. Discuss the changing nature of Indian federal system with reference to administrative/fiscal/legislative relations.

2.       Write note on the demands of states for greater autonomy.

3.       Explain the changing Centre State relation with reference to impact of changing nature of party system

4.       Write short note on increasing dependency of States on the Centre OR article 356.

5.       Define a National Party and discuss its features with example of INC OR BJP OR CPM.

6.       Define a Regional Party and discuss any one as an example Shivsena, AIDMK, NC, PDP, National Conference (J & K)

7.       Write a note on the reasons for rise of Regional Parties in India.

8.       Discus the problem of Caste-discrimination in Indian Society.

9.       Discuss the role/relation of Caste in/and Politics in India.

10.   Write a note on Reservations under the constitution of India.

11.   Discuss the role of religion in Indian politics.

12.   Define the secularism and communalism. And explain the causes of growth of communalism in India.

13.   Explain the reason for low participation of women in India as a result of gender discrimination.

14.   Write a note on reservation of women in Lok Sabha and state assemblies.

15.   Explain the concept of criminalisation of politics and discuss its important causes.

16.   Write the note on Naxalism/Insurgency problem in India.

17.   Write a notes on causes and measures to deal effectively with the problem of Naxalism.

18.   Discuss the nature of Global Terrorism and measures to overcome it.

Sunday 23 October 2016

PVI Politics of Modern Maharashtra - Question Bank - Semester 5
1. Discuss the social reform movement in Maharashtra.
2. Discuss the nationalist movement in Maharashtra
3. What was the role of Samyukta Maharashtra Samiti in Samyukta Maharashtra Movement ?
4. Movement for creation of separate Vidarbha state.
5. What are the causes of backwardness of Marathwada and Vidarbha region?
6. Describe the salient features of Konkan region of Maharashtra
7. What were the suggestions of the Dandekar Committee?
8. Explain the composition, functions and the role played by the statutory development boards.
9. State the composition, powers and functions of Maharashtra Vidhan Parishad.
10. Describe the composition, powers and functions of Maharashtra Vidhansabha.
11. Explain the composition and functions of Bombay High court
12. Discuss the structure and functions of judicial system in Maharashtra.
13. Discuss the tenure of any two Chief Ministers of Maharashtra
14. Explain the Dalit politics in Maharashtra.
15. Explain the role of Other Backward classes in the politics of Maharashtra.
16. Explain the dominant caste politics in Maharashtra
17. Discuss the development of Dalit politics after 1957 (Post-Ambedkar period
18. Discuss the role of Other Backward Castes in the politics of Maharashtra.
Short notes
1. Evolution of idea of Maharashtra
2. Social reform movement
3. Contribution of Mahatma Jyotiba Phule in social reform movement
4. 5. Marathwada region
6. Development of Konkan region
7. Nagpur Agreement
8. Developmental issues of Marathwada
9. Mumbai High Court
10. Role of Chief Minister
11.Constituencies of Legislative council
12. Maratha Kunbi caste cluster
13. OBC politics
14. Maratha dominance

प्र १ पूर्व ते आधुनिक काळापर्यंतची महाराष्ट्राच्या ऐतिहासिक पार्श्वभूमीची चर्चा करा.
प्र २  महाराष्ट्रातील राष्ट्रीयावादी चळवळीतील/समाजसुधार चळवळीतील विविध टप्पे स्पष्ट
     करा.
प्र ३ संयुक्त महाराष्ट्र चळवळीची करणे कोणती? चळवळीच्या विकासातील महत्वाचे टप्पे
    थोडक्यात सांगा.
प्र ४ महाराष्ट्रातील मागास प्रदेशांमधील प्रादेशिकता वाढीच्या प्रमुख कारणांची चर्चा करा.
प्र ५ महाराष्ट्र सरकारने प्रादेशिक असमतोल दूर करण्यासाठी कोणती पावले उच्चाली
      आहेत.
६  महाराष्ट्र विधी मंडळाची रचना व कर्तव्ये स्पष्ट करा. 
  महाराष्ट्रातील प्रभुत्व असलेल्या जाती समूह/इतर मागास वर्गीय/ दलित राजकारणाची चर्चा करा.
 टिप लिहा:
१)      महाराष्ट्र या विचाराची उत्क्रांती
२)      संयुक्त महाराष्ट्र समिती
३)      दांडेकर समिती अहवाल
४)      उच्च न्यायालय: रचना व कर्तव्ये
५)      दलित चळवळ



Paper V-Question Bank-Semester V-October 2014

Q 1   Discuss the Machiavelli’s views on Power and State.
Q 2   Examine the concept of Limited State in Locke’s political thought.
Q 3   Elaborate Mill’s concept of Positive Liberty and Representative Government.
Q 4   Describe John Rawls’ ides on Justice.
Q 5 Explain the concept of Revolution according to Karl Marx.
Q 6 Describe the concept of Hegemony according to Antonio Gramsci.
Q 7 Discuss the main ideas of Feminist writer Simone de Beauvoir.
Q 8 Elaborate the concept of Multiculturalism as discussed by Will Kymlicka.
Q 9 Write Short Notes on:
1)      Machiavelli’s Powerful State
2)      Locke’s Natural Rights/Right to Resist
3)      Mill on Representative Government
4)      Rawls Theory of Justice


प्रश्नसंच पेपर क्र.V-सत्र V-पश्चिमात्य राजकीय विचार
प्र १ सत्ता व राज्य या संधार्भातील मॅकिवेलीच्या विचारांची चर्चा करा.
प्र २ लॉकच्या विचारातील मर्यादित राज्यासंस्थेच्या संकल्पनेचे परीक्षण करा.
प्र ३ सकारात्मक स्वातंत्र्य आणि प्रतिनिधी शासन या जॉन मिलच्या संकल्पनांची सविस्तर चर्चा करा.
प्र ४ जॉन रॉल्सचे न्याय संबंधी विचार स्पष्ट करा.
प्र ५ कार्ल मार्क्सच्या मतानुसार क्रांतीची संकल्पना स्पष्ट करा.
प्र ६ अन्तोनिओ ग्राम्स्कीने मांडलेल्या धुरिणत्व(Hegemony) ह्या संकल्पनेची चर्चा करा.
प्र ७ सिमोन दे बोवा यांचे स्त्रीवादासंबंधी प्रमुख विचार स्पष्ट करा.
प्र 8 विल कीम्लिकाने मांडलेल्या बहुसंस्कृतीवाद या संकल्पनेची सविस्तर चर्चा करा.
प्र ९ टिप लिहा :
१)      मकिवेलीचे सत्ताधारी राज्य
२)      लॉकचे नैसर्गिक अधिकार/प्रतिकाराचा अधिकार
३)      मिलचे प्रतिनिधी शासन
४)      रॉल्सचा न्यायाचा सिद्धांत


Paper VI-Question Bank-Semester V-October 2014
Q 1 Bring out the nature of International Relations and discuss its scope and relevance.
Q 2 Discuss the important features of Realist/Liberal Approach to International Relations.
Q 3 Bring out the main elements of National Power and their impact on International Politics.
Q 4 Discuss whether post Cold War World Order is Unipolar, Multipolar or Non-polar.
Q 5 Describe the types of Conflict and its changing nature in International Politics.
Q 6 Examine the concept of Security and its changing nature from National to Human 
      Security.   
Q 7 Discuss the main features of Bretton Woods System and the causes of decline.
Q 8 Discuss the trend of Regionalism in International Politics with reference to European 
      Union.
Q 9 Write Short Notes on:
1)      Balance of Power
2)      Bipolarity
3)      Arms Control and Disarmament
4)      Collective Security
5)       IMF/World Bank/WTO
6)      Globalisation
7)      Demand for New International Economic Order





प्रश्नसंच पेपर क्र.VI -सत्र V
प्र १  आंतरराष्ट्रीय संबंधांचे स्वरुप तसेच त्याची व्याप्ती आणि उपयुक्तता या वर चर्चा करा.
प्र २ आंतरराष्ट्रीय संबंधातील वास्तववादी / उदारमतवादी दृष्टीकोनाचे प्रमुख गुणविशेष    
    स्पष्ट करा.
प्र ३ राष्ट्रीय शक्तीचे मुख्य घटक व त्याचे आंतरराष्ट्रीय राजकारणावरील प्रभाव    
     थोडक्यात स्पष्ट करा.
प्र ४ शितयुधोत्तर विश्वरचना एकध्रुवीय,बहुधृविया वा अध्रुवीय आहे ह्याची चर्चा.
प्र ६ आंतरराष्ट्रीय राजकारणात संघर्ष आणि त्याचे बदलते स्वरुप स्पष्ट करा.
प्र ७ राष्ट्रीय सुरक्षा ते मानवी सुरक्षा या सुरक्षेच्या बद्दलेल्या स्वरुपाची चर्चा करा.
प्र ८ ब्रेटन वूड्स प्रणालीची प्रमुख वैशिष्ठ्ये आणि त्याच्या ऱ्हासाची मुख्य करणे स्पष्ट चर्चा.
प्र ९ युरोपियन संघच्या (EU) संदर्भात आंतरराष्ट्रीय राजकारणात प्रादेशिकते कडील कल
    अधोरेखित करा.
प्र १० टीपा लिहा:
१)      सत्ता समतोल
२)      द्वीध्रुवीय रचना  
३)      शास्त्र नियंत्रण व निशस्त्रीकरण
४)      सामुहिक सुरक्षा
५)       आंतरराष्ट्रीय नाणे निधी/जागतिक बँक/ जागतिक व्यापार संघटना
६)      जागतिकीकरण
७)      नवीन जगतील आर्थिक व्यवस्थेची मागणी